Aan de Rand of in de Stad? (voorjaar 2009, afgelast)

Dit voor 11 juni geplande RSA-congres kan helaas geen doorgang vinden.
De reden is dat ondanks het aantrekkelijke programma het aantal
inschrijvingen en deelnemers sterk achter is gebleven bij de omvang
nodig voor een goede interactie en uitwisseling.
We hopen later terug
te komen op het onderwerp.

Aan de Rand of in de Stad?
Contrasterende visies op ruimtelijke investeringen in Nederland

 

Datum: Donderdag 11 juni 2009
Locatie: Jaarbeurs Utrecht
Tijdstip: 9.00 – 17.00
Kosten: 85 euro (leden) 110 euro (niet-leden)

Het thema van deze voorjaarsdag is de vraag waar het zwaartepunt moet liggen in de
ruimtelijke investeringen in Nederland. Alle ballen op de Grote Steden, de Randstad?
Biedt de intermediaire zone het meeste perspectief, of de periferie?

Op deze dag komen verschillende visies aan bod, afkomstig uit onderzoek en beleid. Walter
Manshanden, senior onderzoeker INRO-TNO, en betrokken bij het opstellen van
een integrale Randstadvisie voor de lange termijn (Randstad 2040), biedt een internationaal
perspectief op de positie van de Randstad ten opzichte van andere metropolen.
Hoe goed is de Randstad gelegd langs de internationale meetlat? Wat zijn de
sterke en zwakke punten en hoe moeten we daar mee omgaan? Jaap Modder, bestuursvoorzitter
van de Stadsregio Arnhem-Nijmegen, zal de kwaliteiten van de
“Tweede Band” van stedelijke knooppunten rond de Randstad voor het voetlicht
brengen.

Hans ten Velden, plaatsvervangend directeur Verstedelijking van het
Ministerie van VROM, zal inzicht geven hoe de verstedelijkingsafspraken binnen Nederland
in de praktijk vorm krijgen. Daarbij blijken bestuurlijke en institutionele factoren
een veel grotere rol te spelen dan regionaal-economische argumenten. De mogelijke
betekenis van het noorden van het land zal worden belicht door Jan Oosterhaven,
hoogleraar regionale economie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij is
sinds lang pleitbezorger van een andere blik op de regionale kosten en baten van
ruimtelijke investeringen in Nederland.

RSA NEDERLAND Secretariaat RSA Nederland
Prof. dr. F. van Oort
Planbureau voor de Leefomgeving PBL
Postbus 30314 2500 GH Den Haag
Tel. 070 3288 771
Fax 070 3288 799
E-mail: frank.vanoort@pbl.nl
Website: http://www..rsanederland.nl

 

Dagprogramma:
Dagvoorzitter: Wim Derksen (VROM)

9.00 Inloop, koffie
9.15 Wim Derksen (VROM): Opening
9.30 Walter Manshanden (INRO-TNO): De Randstad internationaal:
winner or loser?
Hoe staat de Randstad er internationaal bij? Telt het stedelijke vlaggenschip van Nederland
wel mee? Is het wel de winnaar waarvan de voorstanders beweren dat juist om die reden hier
de meeste investeringen moeten plaatsvinden? In deze presentatie wordt een internationaal
vergelijkend perspectief geschetst waarbij de Randstad de maat genomen wordt: wat zijn de
sterke en zwakke punten van de meest verstedelijkte regio van Nederland? Welke investeringen
zijn nodig om de Randstad hoger op de internationale ranking te krijgen?
10.10 Jaap Modder (Stadsregio Arnhem-Nijmegen): Het gebeurt in de tweede
band: over het belang van de Stedelijke Knooppunten rond de Randstad
De stedenband rond de Randstad behoort tot de snelst groeiende regio’s van Nedeland. Steeds
meer mensen en bedrijven kiezen een locatie op korte afstand van de economische kernzone,
maar zonder de daarbij komende congestie, hoge prijzen en andere nadelige effecten van grote
dichtheid. De stadsregio Arnhem-Nijmegen is hiervan een prachtig voorbeeld, op de vervoersas
van de Randstad naar Duitsland. Jaap Modder legt uit waarom het juist in deze regio
is waar in de toekomst het zwaartepunt van de regionale investeringen moet plaatsvinden.
10.50 PAUZE
11.10 Hans ten Velden (VROM): De bestuurlijke knoop van het verstedelijkingsbeleid
De betekenis van de ruimtelijke investeringen is groot. In 2007 werd hieraan 66 miljard euro
uitgegeven aan ruimtelijke investeringen, oftewel 58% van alle investeringen in ons land. De
rol van de overheid ten aanzien van dit onderwerp is ook bijzonder groot via de ruimtelijke ordening,
de bouwregelgeving en niet in de laatste plaats doordat de overheid ongeveer 20% van
alle ruimtelijke investeringen voor haar rekening neemt. De inrichting van ons land is in hoge
mate een overheidszaak en overheidstaak. Het verschil in systematiek maakt het bijzonder
moeilijk inhoudelijk samenhang tot stand te brengen tussen de diverse sectoren. Via het MIRT
is er een begin gemaakt met een betere afstemming tussen verkeer en vervoer en ruimtelijke
projecten. Door projecten op een lijst te zetten is er echter nog geen inhoudelijke samenhang.
Daartoe worden momenteel gebiedsagenda’s voor het MIRT ontwikkeld. Het kamerlid Van
Heugten c.s. heeft eind 2007 bij motie gevraagd naar een ruimtelijke investeringsagenda en
een investeringssystematiek aansluitend bij de vorming van het MIRT. Die motie is eind 2008
beantwoord, mede gebaseerd op een uitgebreide analyse van ABF / RIGO in opdracht van de
programmadirectie Verstedelijking van VROM/WWI.
11.50 Jan Oosterhaven (RUG): Beschouwing van integrale maatschappelijke
kosten en baten leidt tot investeren in het Noorden in plaats van in de
Randstad

De maatschappelijke kosten van de concentratie van bedrijvigheid en mensen in de Randstad
worden niet in rekening gebracht. Daarbij moet worden gedacht aan de in de Randstad relatief
hoge kosten van infrastructuur, van openbaar vervoer, van verkeerscongestie, van uitstoot van
lokale vervuilende stoffen en van sociale huurwoningen. Het gevolg is een maatschappelijk
ongewenste concentratie van activiteit en een minder dan gemiddelde groei van de productiviteit.
Het ¼ miljoen scenario van de RUG (1996) laat zien dat de nationale welvaart zal worden
verhoogd als de doorberekening van de externe kosten van ruimtelijke concentratie zou leiden
tot een endogene verplaatsing van een ¼ miljoen banen van de Randstad naar het Noorden.

12.30 Panel discussie met inleiders olv Wim Derksen
13.00 LUNCH
13.45 Jaarvergadering RSA Nederland
14.00 Parallelsessies 1 + 2
15.30 PAUZE
15.45 Parallelsessies 3+4
17.15 Borrel